Zoekbeeld:

Ribkwal. Mariene soort. Tot 15 cm grote transparante ribkwal met klokvormig variabel lichaam en vier korte en vier lange ribben met zwemplaatjes. Bovenkant stomp, puntvormig. Mond omgeven door twee grote maar korte afgeronde lobben, die tot ongeveer halverwege het lichaam komen. Twee kleine tentakels met franjes. Lijkt sterk op de algemene exotische Amerikaanse langlob-ribkwal Mnemiopsis leidyi.

Kenmerken:

Afmetingen: De Korlob-ribkwal kan een lengte bereiken van 15 cm.
Kleur: De dieren zijn vrijwel volledig transparant. Heel soms kunnen de dieren wat minder transparant zijn en licht melkachtig wit. Bij aanraking kunnen de dieren fluorescerend oplichten. De enige pigmentatie is te vinden in een zwarte lange dunne lijn langs de lobben. Op de foto zijn deze lijnen te zien. Deze lijnen zijn een belangrijk determinatiekenmerk, want de Amerikaanse langlob-ribkwal heeft deze lijnen niet. Als de dieren 's nachts met een duiklamp worden beschenen, vertonen de rijen met zwemplaatjes regenboogachtige kleuren.
Vorm: Grote transparante ribkwal met een min of meer klokvormig lichaam. Door het flexibele weefsel is de vorm sterk variabel. De bovenkant heeft een stompe puntvorm. De mond bevindt zich aan de onderkant van het dier en is omgeven door twee grote afgeronde lobben, die tot ongeveer halverwege zijn lichaam komen. De dieren hebben vier korte en vier lange ribben met zwemplaatjes. De lange ribben lopen evenwijdig aan elkaar over de lobben heen. De korte ribben lopen evenwijdig aanelkaar tussen de lobben. Langs het lichaam bevinden zich twee kleine tentakels met franjes.

Te verwarren met:

Amerikaanse langlob-ribkwal. Een belangrijk verschil tussen de Kortlob-ribkwal Bolinopsis infundibulum en de Amerikaanse ribkwal Mnemiopsis leidyi is de hoogte van de holtes onder de lobben. Bij de Amerikaanse langlob-ribkwal reiken deze ongeveer tot aan de statocyst (een evenwichtsorgaantje, zie Tulp, 2006). Bij de Kortlob-ribkwal reiken ze duidelijk veel lager dan dan de statocyst.
De lobben van de Amerikaanse langlob-ribkwal zijn relatief langer dan bij de Kortlob-ribkwal. Vandaar de Nederlandse naam.

Areaal en verspreiding:

De Kortlob-ribkwal leeft in de Noordelijk Noordzee en is in onze wateren alleen met zekerheid gezien in 2002 in de Waddenzee. De kans dat deze noordelijk soort massaal oprukt naar het zuiden en zich in onze streken zal vestigen is gezien de klimaatontwikkelingen niet waarschijnlijk. De soort is veel zeldzamer dan de sterk gelijkende Amerikaanse langlob-ribkwal Mnemiopsis leidyi die in onze wateren vanaf 2006 in grote dichtheden kan voorkomen.

Habitat en ecologie:

Net als andere ribkwallen, leeft de Kortlobribkwal in de waterkolom en leiden ze dus een pelagisch leven. De dieren zijn voor hun verplaatsing in belangrijke mate afhankelijk van de  stromingen. Met hun zwemplaatjes kunnen ze zich wel behendig wenden en de hoogte in de waterkolom bepalen. De Kortlob-ribkwal is zeer broos (veel brozer dan de Amerikaanse langlob-ribkwal). Wanneer ze uit het water worden gehaald of op het strand aanspoelen, breekt de tere huid vrijwel onmiddellijk. De Korlob-ribkwal is in de Noordelijk Noordzee vooral een voorjaarssoort.

Seizoenspatronen:

De Korlob-ribkwal is in de Noordelijk Noordzee vooral een voorjaarssoort.

Literatuur:

Holsteijn, H., 2002. Toch nog een beetje nieuw: Bolinopsis infundibutum (Muller, 1776) en Beroe cucumis (Fabricius, 1780) aan onze kust. Het Zeepaard 62(5): 142-150.

Auteurs:

A. Gittenberger
A.W. Gmelig Meyling [jam. 2014]

Floris Bennema feb 2016

Aphia ID:

106393

Gebied:

Nederland

Biotoop:

Zoutwater

Project:

MOO